Xe Cẩu Bị Kêu To: Nguyên Nhân Và Cách Khắc Phục Chi Tiết

Tiếng ồn bất thường từ xe cẩu không chỉ gây khó chịu cho người vận hành mà còn là dấu hiệu cảnh báo những sự cố kỹ thuật nghiêm trọng tiềm ẩn. Nếu chiếc xe cẩu bị kêu to kéo dài, nó có thể dẫn đến hỏng hóc dây chuyền, khiến chi phí sửa chữa tăng cao và làm gián đoạn công việc của bạn.

Việc xác định sớm nguồn gốc của tiếng kêu lạ là bước đầu tiên và quan trọng nhất để bảo vệ thiết bị và đảm bảo an toàn lao động. Tiếng ồn này thường xuất phát từ ba nhóm vấn đề chính: sự cố cơ khí (mâm xoay, bánh răng), trục trặc ở động cơ, hoặc lỗi trong hệ thống thủy lực.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ đi sâu vào phân tích các nguyên nhân cụ thể gây ra tiếng kêu lớn ở xe cẩu và cung cấp các hướng dẫn khắc phục chi tiết, giúp bạn xử lý vấn đề một cách hiệu quả và kịp thời.

Các Nguyên Nhân Khiến Xe Cẩu Kêu To

Tiếng Kêu Lớn Từ Hệ Thống Mâm Xoay (Mâm Toa)

Mâm xoay (hay mâm toa) là bộ phận chịu toàn bộ tải trọng và cho phép cần cẩu quay 360 độ. Tiếng kêu xuất phát từ khu vực này thường là dấu hiệu rõ ràng của ma sát kim loại nghiêm trọng hoặc hư hỏng cấu trúc. Tiếng xe cẩu bị kêu to ở khu vực mâm xoay thường là tiếng lạo xạo, lạch cạch hoặc tiếng rít khi quay toa.

Các Vấn Đề Thường Gặp Của Mâm Xoay

Mâm xoay bị vênh hoặc nứt

• Nguyên nhân: Tình trạng này xảy ra khi xe cẩu làm việc quá tải so với thông số kỹ thuật, chịu tải trọng lệch tâm trong thời gian dài, hoặc do các va đập mạnh trong quá trình vận hành, di chuyển. Sự biến dạng của mâm xoay làm cho khoảng cách giữa các chi tiết không đều, gây cọ xát bất thường.

• Cách khắc phục: Cần kiểm tra kỹ lưỡng độ phẳng và độ tròn của mâm. Nếu mâm bị vênh nhẹ, đôi khi có thể cần căn chỉnh lại, nhưng nếu xuất hiện các vết nứt hoặc biến dạng nghiêm trọng, giải pháp an toàn và cần thiết là thay thế toàn bộ mâm xoay.

Mòn rãnh bi hoặc vỡ bi (Vòng Bi)

• Nguyên nhân: Sau nhiều năm hoạt động, các viên bi chịu ma sát lớn trong rãnh trượt. Nếu không được bôi trơn đầy đủ hoặc mỡ bôi trơn bị khô, rãnh bi sẽ bị mòn, dẫn đến hiện tượng bi bị kẹt hoặc vỡ. Khi các mảnh kim loại này va chạm vào nhau, chúng tạo ra tiếng lạo xạo, lạch cạch rất đặc trưng.

• Cách khắc phục: Khi bi đã vỡ hoặc rãnh bi đã mòn sâu, việc sửa chữa thường không mang lại hiệu quả lâu dài. Giải pháp tối ưu là thay thế vòng bi (bộ đĩa) mới chính hãng, đảm bảo chất lượng và khả năng chịu tải của xe. Việc này cần được thực hiện bởi kỹ thuật viên có chuyên môn để đảm bảo lắp đặt đúng kỹ thuật.

Nguyên Nhân Gây Ồn Từ Động Cơ Xe Cẩu

Động cơ là trái tim của xe cẩu, và bất kỳ tiếng kêu lạ ở xe cẩu nào phát ra từ khu vực này đều cần được chú ý ngay lập tức. Tiếng ồn động cơ thường có thể là tiếng gõ, tiếng rít hoặc tiếng lách cách, báo hiệu sự thiếu hụt dầu bôi trơn hoặc hư hỏng cơ khí bên trong.

Thiếu Dầu Bôi Trơn Động Cơ

• Nguyên nhân: Dầu bôi trơn đóng vai trò giảm ma sát và làm mát các chi tiết chuyển động. Khi mức dầu cạn dưới mức cho phép do rò rỉ hoặc cháy dầu, các chi tiết kim loại (như piston, trục khuỷu, trục cam) sẽ cọ xát trực tiếp với nhau, gây ra tiếng gõ hoặc tiếng rít mạnh, đặc biệt là khi động cơ khởi động sau một thời gian dài không hoạt động.

• Cách khắc phục: Kiểm tra que thăm dầu để xác định chính xác mức dầu hiện tại. Bổ sung hoặc thay dầu mới đúng chủng loại theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Điều quan trọng là phải theo dõi đèn cảnh báo áp suất dầu trên bảng điều khiển; nếu đèn này sáng khi động cơ đang chạy, cần dừng xe ngay lập tức để kiểm tra.

Hư Hỏng Các Chi Tiết Bên Trong Động Cơ

• Nguyên nhân: Sử dụng xe trong thời gian dài mà không bảo dưỡng định kỳ sẽ dẫn đến sự mài mòn các chi tiết quan trọng. Các vấn đề thường gặp bao gồm:

  • Mòn piston, xéc-măng: Gây ra tiếng gõ nhẹ, đều đặn.

  • Hỏng bạc lót trục khuỷu hoặc bạc lót thanh truyền: Gây ra tiếng gõ mạnh và dứt khoát hơn, thường tăng lên khi tăng ga.

• Cách khắc phục: Những hư hỏng này yêu cầu phải kiểm tra chuyên sâu tại xưởng dịch vụ. Kỹ thuật viên sẽ cần tháo động cơ để kiểm tra, đo đạc và tiến hành đại tu hoặc thay thế các bộ phận bị mòn/hỏng. Việc trì hoãn khắc phục có thể làm hỏng các bộ phận đắt tiền khác, gây thiệt hại lớn hơn nhiều.

Tiếng Ồn Phát Ra Từ Hệ Thống Thủy Lực

Hệ thống thủy lực là yếu tố then chốt giúp xe cẩu thực hiện các chức năng nâng, hạ và duỗi cần. Tiếng ồn từ hệ thống này thường là tiếng rít hoặc tiếng vù vù lớn, chủ yếu xuất phát từ bơm thủy lực khi nó phải làm việc trong điều kiện không lý tưởng.

Mức Dầu Thủy Lực Thấp

• Nguyên nhân: Dầu thủy lực quá ít do rò rỉ tại các đường ống, phớt hoặc xi-lanh không chỉ làm giảm hiệu suất làm việc mà còn khiến bơm thủy lực hút phải không khí (hiện tượng cavitation). Không khí này khi bị nén và giải phóng trong bơm sẽ tạo ra âm thanh ồn ào và có thể gây hư hại nghiêm trọng cho các cánh bơm.

• Cách khắc phục: Kiểm tra mức dầu thủy lực trong thùng chứa. Nếu thấy mức dầu thấp, cần tìm và sửa chữa dứt điểm vị trí rò rỉ trước khi bổ sung dầu thủy lực. Việc này giúp đảm bảo áp suất dầu ổn định và ngăn chặn hiện tượng không khí lọt vào hệ thống.

Dầu Thủy Lực Quá Nóng

• Nguyên nhân: Dầu thủy lực bị quá nhiệt do làm việc quá tải liên tục, hoặc do hệ thống làm mát (két làm mát dầu) bị bẩn, tắc nghẽn hoặc hỏng hóc. Dầu nóng lên sẽ làm giảm độ nhớt, khiến dầu mất khả năng bôi trơn hiệu quả và tạo ra ma sát lớn hơn bên trong bơm và van, từ đó làm gia tăng tiếng ồn.

• Cách khắc phục: Kiểm tra và vệ sinh hệ thống làm mát dầu, đảm bảo không khí lưu thông tốt qua các lá tản nhiệt. Nếu xe thường xuyên phải làm việc ở cường độ cao, cần cân nhắc giảm tải hoặc cho xe nghỉ ngơi để dầu có thời gian hạ nhiệt.

Lọc Dầu Thủy Lực Bị Tắc

• Nguyên nhân: Khi lọc dầu bị tắc do cặn bẩn tích tụ, khả năng dầu hồi về bơm bị cản trở. Điều này buộc bơm phải làm việc căng hơn để hút dầu, tạo ra tiếng kêu lớn ở xe cẩu. Lọc tắc cũng làm giảm chất lượng dầu, đẩy nhanh quá trình mài mòn các bộ phận tinh vi.

• Cách khắc phục: Tiến hành vệ sinh hoặc thay thế lọc dầu thủy lực theo đúng lịch trình bảo dưỡng. Luôn sử dụng loại lọc dầu chất lượng cao và phù hợp với thông số kỹ thuật của xe để đảm bảo hiệu suất hoạt động tối ưu.

Sự Cố Ở Mô Tơ Quay Toa Và Các Bộ Phận Khác

Ngoài các hệ thống chính đã nêu, tiếng ồn lớn cũng có thể phát sinh từ mô tơ quay toa hoặc các bộ phận liên quan đến việc nâng hạ tải, chẳng hạn như palang (tời). Việc xác định chính xác nguồn gốc tiếng kêu lạ ở xe cẩu trong các bộ phận này đòi hỏi sự quan sát kỹ lưỡng khi xe đang hoạt động.

Mô Tơ Quay Toa Bị Kêu

Mô tơ quay toa chịu trách nhiệm chuyển đổi năng lượng thủy lực thành chuyển động quay của cần cẩu.

• Nguyên nhân:

  • Vấn đề thủy lực: Van điều khiển lưu lượng dầu đến mô tơ có thể bị kẹt hoặc đường ống dẫn dầu bị tắc nghẽn, làm dầu cung cấp không đều hoặc áp suất thay đổi đột ngột, gây ra tiếng ồn.

  • Vấn đề cơ khí: Hư hỏng hoặc mòn nhông, bánh răng bên trong hộp giảm tốc của mô tơ. Sự mài mòn này tạo ra tiếng va đập hoặc tiếng rít khi mô tơ hoạt động.

• Cách khắc phục: Cần kiểm tra kỹ lưỡng hệ thống thủy lực và cơ khí. Thông tắc đường ống, sửa chữa hoặc thay thế van điều khiển bị hỏng. Đối với hư hỏng cơ khí, phải mở hộp giảm tốc để kiểm tra và thay thế nhông, bánh răng bị mòn.

Vấn Đề Với Hệ Thống Palang Cầu Trục (Nếu áp dụng)

Đối với các loại xe cẩu có trang bị hệ thống palang (cầu trục), tiếng ồn có thể phát sinh từ bộ phận này khi nâng hạ tải.

• Nguyên nhân:

  • Phanh bị hỏng: Phanh bị mòn, lỏng lẻo hoặc kẹt có thể gây ra tiếng rít khi nhả phanh hoặc tiếng va đập khi phanh.

  • Thiếu dầu mỡ: Hộp giảm tốc của palang không được bổ sung dầu mỡ định kỳ sẽ khiến các bánh răng ma sát mạnh, gây ra tiếng ồn lớn và làm tăng nhiệt độ.

  • Vật thể lạ: Có vật thể lạ bị kẹt trong rãnh cáp hoặc trong hộp giảm tốc.

• Cách khắc phục: Kiểm tra và căn chỉnh hoặc thay thế các má phanh bị mòn. Bổ sung dầu mỡ bôi trơn đúng chủng loại vào hộp giảm tốc. Nếu có vật thể lạ, cần loại bỏ ngay lập tức để tránh làm hỏng cáp hoặc bánh răng.

Hướng Dẫn Bảo Trì Phòng Ngừa

Lịch Bảo Trì Định Kỳ Giúp Giảm Thiểu Tiếng Ồn Xe Cẩu

Việc chủ động thực hiện bảo trì định kỳ là chiến lược hiệu quả nhất để ngăn chặn các vấn đề kỹ thuật và giảm thiểu tiếng xe cẩu bị kêu to. Bảo trì không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ thiết bị mà còn đảm bảo hiệu suất làm việc ổn định và an toàn.

Để duy trì trạng thái hoạt động tốt cho xe cẩu, bạn nên tuân thủ lịch kiểm tra và bảo dưỡng sau:

• Kiểm tra mức và chất lượng dầu thường xuyên:

  • Dầu động cơ: Kiểm tra hàng ngày trước khi khởi động. Đảm bảo dầu luôn ở mức lý tưởng và được thay thế theo số giờ hoạt động quy định.

  • Dầu thủy lực và dầu hộp số: Kiểm tra mức dầu hàng tuần. Dầu phải trong, không có bọt khí hoặc tạp chất kim loại. Dầu bẩn hoặc kém chất lượng là nguyên nhân hàng đầu gây ra tiếng ồn ở bơm thủy lực.

• Bổ sung mỡ bôi trơn cho mâm xoay và khớp nối: Mâm xoay cần được tra mỡ bôi trơn chuyên dụng định kỳ, thường là hàng tuần hoặc sau mỗi ca làm việc nặng. Việc này giúp giảm ma sát giữa các rãnh bi, ngăn ngừa hiện tượng mòn sớm và loại bỏ tiếng rít khi quay toa.

• Kiểm tra tổng thể hệ thống lọc và làm mát:

  • Thường xuyên vệ sinh hoặc thay thế lọc dầu (động cơ và thủy lực) để đảm bảo dòng dầu luôn sạch và lưu thông không bị cản trở.

  • Kiểm tra két làm mát dầu và nước làm mát, đảm bảo chúng không bị tắc nghẽn hoặc rò rỉ, giúp kiểm soát nhiệt độ và ngăn ngừa tình trạng dầu quá nóng gây ồn.

• Quy trình kiểm tra trước vận hành (Pre-operational check): Luôn dành thời gian kiểm tra trực quan toàn bộ xe, đặc biệt là các đường ống thủy lực, bulong liên kết mâm xoay, và các điểm có khả năng bị nứt, lỏng lẻo.

Khi Nào Cần Liên Hệ Kỹ Thuật Chuyên Nghiệp

Tầm Quan Trọng Của Việc Ngừng Hoạt Động Khi Tiếng Kêu Kéo Dài

Khi đã xác định xe cẩu bị kêu to nhưng chưa thể tìm ra nguyên nhân hoặc tiếng ồn vẫn tiếp diễn sau khi thực hiện các bước khắc phục cơ bản, việc tiếp tục vận hành có thể gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng.

• Nguy cơ hỏng hóc dây chuyền: Một tiếng kêu nhỏ từ vòng bi mâm xoay có thể phát triển thành việc vòng bi bị vỡ hoàn toàn, dẫn đến hư hỏng cấu trúc khung gầm và có thể làm đổ cần cẩu. Tương tự, tiếng gõ từ động cơ nếu không được xử lý có thể phá hủy hoàn toàn trục khuỷu.

• Mất an toàn lao động: Tiếng ồn lớn thường đi kèm với khả năng mất ổn định của xe, đe dọa trực tiếp đến sự an toàn của người vận hành và những người xung quanh.

Khuyến nghị:

Nếu bạn đã cố gắng tìm kiếm cách sửa xe cẩu bị kêu nhưng không thành công hoặc nhận thấy tiếng kêu ngày càng to hơn và dữ dội hơn, bạn nên:

1. Ngừng sử dụng xe ngay lập tức: Đảm bảo xe được cố định ở vị trí an toàn, hạ cần cẩu xuống nếu có thể.

2. Liên hệ với chuyên gia kỹ thuật: Đưa xe đến các đơn vị sửa chữa xe cẩu chuyên nghiệp và uy tín để được kiểm tra kỹ thuật chuyên sâu. Công ty Cơ Giới Miền Nam có kinh nghiệm trong việc chẩn đoán và xử lý các sự cố phức tạp của xe cẩu, đảm bảo khắc phục triệt để và an toàn cho thiết bị của bạn.

Kết Luận

Tiếng xe cẩu bị kêu to luôn là một tín hiệu cảnh báo cần được giải quyết khẩn cấp. Vấn đề này có thể bắt nguồn từ nhiều bộ phận khác nhau, từ những chi tiết cơ khí đơn giản như vòng bi bị mòn đến những hệ thống phức tạp như động cơ hay thủy lực.

Việc hiểu rõ nguyên nhân và thực hiện bảo trì định kỳ là chìa khóa để giữ cho thiết bị của bạn hoạt động bền bỉ, giảm thiểu rủi ro hỏng hóc lớn. Hãy luôn lắng nghe chiếc xe của mình và hành động kịp thời khi phát hiện bất kỳ tiếng kêu lạ ở xe cẩu nào.

Nếu bạn cần hỗ trợ kiểm tra hoặc sửa chữa chuyên sâu các sự cố xe cẩu, hãy liên hệ với Công ty Cơ Giới Miền Nam để đảm bảo thiết bị được xử lý bởi đội ngũ kỹ thuật có chuyên môn cao và đáng tin cậy.

Bài viết xem thêm:

Nguyên Nhân Xe Cẩu Bị Yếu & Cách Khắc Phục Hiệu Quả

Quy trình bảo dưỡng xe cẩu chuẩn & Checklist an toàn